We komen in het donker aan op de luchthaven van Phnom Penh. Dat moet toch één van de kleinste luchthavens zijn waar we al zijn geweest, en we staan dan ook in een wip al buiten, gezadeld met onze rugzakken. Het verkeer op weg naar het centrum van de hoofdstad is overweldigend: auto's, tuktuks, brommertjes waaroptot wel vierpersonen zitten, fietsers, ze rijden kriskras door elkaar. Elke verkeersregel wordt overtreden en via een constant getoeter communiceren de chauffeurs met elkaar. Als er één plek de naam stadsjungle waard is, dan is het wel Phnom Penh!

De volgende ochtend is de stad allerminst minder hectisch. De straten zijn mooi aangelegd, maar liggen jammer genoeg vol afval. Elke tuktukchauffeur spreekt je aan (en dat zijn er veel!). De geur van uitlaatgassen, wierook en eetstalletjes wisselen elkaar af. We zien kleine kindjes toeristen aanspreken om iets te verkopen of te bedelen, maar evengoed kinderen in uniform op weg naar school. De zon brandt moordend, er is geen zuchtje wind. Phnom Penh is een ware aanslag op je zintuigen!

We bezoeken het prachtige Koninklijk Paleis, passeren het National Museum en flaneren langs de gezellige rivierkant. Niet zo lang geleden was het hier echter niet zo gezellig: nog geen 40 jaar geleden zaaiden Pol Pot en de Rode Khmer hier terreur. In Phnom Penh zorgen ze ervoor dat de gruwelen nooit vergeten zullen worden. We brengen een bezoek aan Tuol Sleng, een middelbare school die in 1975 door Pol Pot werd ingenomen en in het strafkamp Security Prison 21 werd omgevormd. S-21 werd al snel de grootste gevangenis van het regime, waar mannen, vrouwen en kinderen werden gemarteld, wachtend op hun dood. Daarvoor werden ze naar de Killing Fields van Chung Ek getransporteerd, om daar meteen te worden vermoord. De Rode Khmer wilden geen geld verspillen aan kogels, mensen werden bijgevolg met landbouwgereedschap, bijlen en zelfs scherpe palmbladeren gedood, baby's werden voor de ogen van hun moeders tegen een boom geslagen alvorens beiden in hetzelfde massagraf als afval werden weggegooid. Tot op vandaag komen er nog bijna elke dag botten aan de oppervlakte die getuigen van die afschuwelijke periode. Het is moeilijk om deze ervaring zomaar van je af te schudden. Pol Pot heeft op nog geen vier jaar tijd met zijn regime zo'n 25% van de bevolking uitgeroeid en zoveel van het land verwoest...

Behoorlijk van slag verlaten we Phnom Penh om even te bekomen in Kep, een rustig dorpje aan de zee in het zuiden. Het contrast met Phnom Penh kan niet groter zijn: amper verkeer, mooie natuur en een heerlijk relaxte sfeer. We wandelen langs het strand en de vervallen villa’s, vergane glorie van een tijd waarin Kep het Saint-Tropez van Cambodja was. Veel verkoelen doen we hier niet, want de temperatuur daalt in deze periode van het jaar niet onder de 30° C en het zeewater is minstens even warm. We huren ook een brommertje, al lijkt het meer een moto te zijn, want hij haalt makkelijk 125 km/u

. We bezoeken een pepper farm in het nabijgelegen dorpje Kampot (de gelijknamige peper, blijkbaar een van de meest gerenommeerde pepers ter wereld, wordt hier op de traditionele manier gekweekt) en trekken daarna het binnenland in. Zodra we de hoofdweg verlaten, belanden we op kleine zandwegen die ons kronkelend tot op het platteland brengen. We lijken opeens in een heel andere wereld beland te zijn: kleine houten hutjes, buffels en koeien die zorgeloos grazen in de vele rijstvelden, overal spelende kindjes die ons al wuivend ‘hello’ naroepen en mensen die ons met hun breedste glimlach begroeten… het échte Cambodja!

Op zo’n half uurtje varen met een gammel houten bootje ligt Rabbit Island, een onbewoond eilandje waar de tijd heeft stilgestaan. Geen elektriciteit, geen verkeer, enkel wat hangmatten, verse kokosnoten en de zee. We genieten de volgende dag dus lekker van het dolce far niente en doen onszelf een deugddoende khmer massage cadeau (voor 6 dollar per uur!

). Weer opnieuw in Kep sluiten we de dag af met vers gevangen krab van de Kep Crab Market met versgeplukte Kampot-peper. Can food get any better than this?!

Met de nachtbus gaan we van het zuiden helemaal naar het noorden. De autosnelweg in Cambodja (lees: één baanvak dat gedeeld wordt door vrachtwagens, bussen, auto’s, tuktuks, scooters, fietsers, wandelaars én koeien) is geen lachertje. Elk jaar zijn er overstromingen die het al slechte wegdek nog meer verwoesten, en dat hebben we geweten… We botsen bij momenten bijna letterlijk uit ons tweepersoonsbedje en doen bijgevolg amper een oog dicht. Wanneer het wegdek even vlak wordt, dommelen we rustig in… Jammer genoeg ook de snurkende Chinees die vlak naast ons ligt

.

Moe, maar veilig en wel, komen we ’s ochtends in Battambang aan, het stadje met de meeste bewaarde koloniale huizen uit de periode dat de Fransen hier nog de plak zwaaiden (1863-1953). We huren weer een scooter voor twee dagen en schaffen ons dit keer, net als bijna alle Cambodjanen, een stofmaskertje aan om onze longen te vrijwaren van het rondvliegende rode zand dat alomtegenwoordig is in Cambodja. We bezoeken enkele oude khmer tempels (het échte werk zal weliswaar later nog volgen) en tuffen de rurale omgeving van Battambang rond. Het blijft ons raken om te zien hoe weinig de mensen hier hebben en in wat voor simpele omstandigheden ze moeten leven. In een oververhitte bus rijden we daarna verder naar de laatste stad van onze reis door Cambodja: Siem Reap.

Siem Reap is de op één na grootste en for sure de meest toeristische stad van Cambodja. De toeristen komen wel om een goede reden: Siem Reap ligt vlak bij de tempels van Angkor, het nationale symbool van Cambodja. We hebben intussen tijdens onze reis door het land al zo lekker gegeten, dat het nu tijd is om de geheimen van de Cambodjaanse keuken te leren kennen. Tijdens een openlucht kookles kruipen we achter het fornuis om fish amok te leren maken, een typisch Cambodjaans gerecht. Achteraf mogen we uiteraard onze eigen (geslaagde, jaja) creatie verorberen

.

We gaan ook naar het Phare-circus, een mix tussen theater en Cirque du Soleil, waarin de meest acrobatische stunts worden vertoond. Wat Phare zo speciaal maakt, is dat de artiesten allemaal kansarme jongeren waren, die dankzij de Phare-organisatie, hard werk en veel doorzettingsvermogen topartiesten zijn geworden met een mooiere toekomst, ver weg van de armoede waarin ze zijn opgegroeid. De show zelf is adembenemend, de korte speech van de artiesten na hun optreden even ontroerend… Om de avond af te sluiten trekken we ten slotte naar Pub Street voor de betere (en in Dimi’s geval slechtere) dansmoves. Pub Street telt tientallen bars en discotheken en zelfs op straat worden er heuse dance battles uitgevochten. Is it tacky? Absolutely! Does it get better after lots of Angkor beers? Absolutely!

Met een houten kop staan we de volgende dag op voor wat het hoogtepunt van Cambodja moet worden: de tempels van Angkor! Angkor was rond zijn hoogtepunt de grootste stad ter wereld. De eerste dag bezoeken we per tuktuk de meest afgelegen tempels. We zouden liever zelf een brommertje huren, maar dat is rond Angkor verboden voor toeristen (we weten nog steeds niet waarom, iemand opperde iets over de ‘tuktukmaffia’ die dat tegenhoudt- hahaha). Onze chauffeur, Mr. T – alvast geen maffialid – brengt ons in elk geval naar alle plekjes die we op de kaart aanduiden, en de beschutting tegen de zon die de tuktuk biedt, is een welgekomen afwisseling van de felle zon. De tempels zelf zijn indrukwekkend, en het zijn nog maar de minder bekende! Het is ongelooflijk hoeveel details er bewaard gebleven zijn en het is dan ook niet moeilijk om ons in te beelden hoe het er hier zo’n 1.100 jaar geleden moet hebben uitgezien. De muurgraveringen en bas-reliëfs zijn prachtig en de tempels zelf getuigen van een eens oppermachtig rijk.

Tussen al die pracht van Angkor ligt ook het Landmine Museum, geen echt museum, maar een plek waar alles duidelijk wordt over het gebruik van landmijnen in Cambodja. Tijdens het regime van de Rode Khmer (en daarna, toen Cambodja in de Vietnamoorlog betrokken werd) werden er in heel het land, maar vooral in de grensstreek met Vietnam en Thailand ,miljoenen landmijnen gelegd door zowel de Rode Khmer als hun tegenstanders. Pol Pot noemde het the perfect soldiers: you don’t have to pay them, they never sleep, they are always prepared to fight. De landmijnen blijven erg lang actief en maken tot op de dag van vandaag nog slachtoffers. Op sommige plaatsen wordt aangeraden om niet van de paden af te wijken en hoe dieper je de jungle intrekt, hoe gevaarlijker het wordt. Duizenden mensen, een groot deel ervan spelende kinderen, zijn gestorven of voor het leven verminkt. Een ex-Rode Khmerstrijder is enkele jaren begonnen met systematisch op zoek te gaan naar mijnen om ze handmatig te ontmantelen, gewapend met niets meer dan een stok en een tang. Ondertussen heeft hij dit Landmine Museum opgericht, krijgt hij subsidies van verschillende landen en is er een heus internationaal ontmijningsteam bezig met de jungle van Cambodja weer veilig te maken. Binnenkort wordt er een tweede team opgeleid, het zal echter nog jaren duren vooraleer Cambodja landmijnvrij zal zijn…

De volgende dag geen tuktuk voor ons, maar een gammele verroeste fiets, waarmee we in het donker al vertrekken naar Angkor Wat, om de zon te zien opkomen boven het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. We hebben zo vroeg nog niet vaak zoveel wakkere mensen bij elkaar gezien, maar de drukte en de verschrikkelijke koffie die we aan een kraampje kopen, doen niets af aan de schoonheid van dit tafereel.

We fietsen na een stevig ontbijt verder naar de Bayontempel, bekend om de gigantisch grote uitgehouwen boeddhahoofden op de torens die je, waar je ook wandelt, altijd in het oog houden. Ook hier is veel volk (met hoeveel zijn de Chinezen nu weer? Wij hebben het gevoel dat we ze allemaal al hebben gezien

), maar in deze tempel hangt zo’n mysterieuze sfeer dat het het lijkt alsof al het geroezemoes wordt weggefilterd en we hier even helemaal alleen zijn…

Als laatste bezoeken we Ta Promh, een bewijs dat de mens toch niet opgewassen is tegen de natuur. De jungle claimt hier jaar na jaar haar terrein terug en gigantische bomen lijken de tempel helemaal op te slokken. Deze tempel was ook het decor van de film Tomb Raider (voor wie de film niet kent: Angelina Jolie in een heel strak broekje en een heel strak topje die voor de tempel staat en… hoe ging dat verhaal nu eigenlijk?

). Ta Promh is fantastisch indrukwekkend, het geluid van duizenden krekels in de bomen errond maken het junglegevoel hier compleet.

Een lange, hete (ok, niet zo’n lange, maar een oh zo hete) fietstocht later zijn we uitgeteld (dare we say uitgetempeld, een woord dat menig tempeltoerist hier na enkele dagen in de mond neemt) en kruipen we voldaan voor het laatst in Cambodja in bed…

Cambodja heeft een diepe indruk op ons nagelaten. Onze reis door het land was een echte rollercoaster aan belevenissen en emoties. Het is een prachtig land, maar ook een met een heel zwaar en zwart verleden. Oorlog, genocide en uitbuiting hebben Cambodja compleet verwoest. Het is vandaag nog steeds een van de armste landen ter wereld, met veel corruptie in de hogere kringen. Ondanks al hun leed en miserie zijn de mensen hier echter enorm behulpzaam en oprecht vriendelijk. We verlaten Cambodja dan ook met een triest gevoel, want ergens beseffen we dat ons verhaal hier nog niet uitgeschreven is…

Er wachten ons echter weer nieuwe avonturen in het land van de eeuwige glimlach, Thailand! Tot snel!

Veel liefs,
Peggy en Dimi

Wisten jullie dat?

- je hier het meest walgelijke fruit ter wereld kunt eten? De geur van de durian is zo erg dat het verboden is om het fruit mee te nemen op bussen, vliegtuigen en treinen. Qua smaak lijkt het een mix van rotte eieren en gebakken ajuin te zijn

. Hier zijn ze er echter zot van en hebben ze er in Kampot zelfs een standbeeld aan gewijd…

- ze op de lokale bus constant oorverdovende karaokevideo’s afspelen?

- het meest voorkomende automerk hier Lexus is? De gewone man kan zich amper een scooter veroorloven, maar iedereen die voor de regering werkt, rijdt met een Lexus rond. Corrupt? Neeee hoor…

- er bijna overal gratis en goede wifi beschikbaar is? Wat een verschil met Australië en Nieuw-Zeeland! De gemakkelijke toegang tot het internet is voor de gewone mensen een goede zaak. Via sociale media wordt de regering steeds vaker in vraag gesteld en worden corrupte praktijken gefilmd en gedeeld met de wereld. Hopelijk draagt dit snel bij tot een beter bestuur en een beter leven voor de Cambodjanen.

- er zo’n 300.000 mensen en 6.000 olifanten ingezet werden om Angkor Wat (de hoofdtempel) te bouwen?

- er in de huidige regering nog steeds ministers zijn die vroeger bij de Rode Khmer hoorden? Onbegrijpelijk…

- er één wijngaard is in heel Cambodja en dat wij die bezocht hebben? En de smaak? Laat ons zeggen dat hun Shiraz en Cabernet Sauvignon ‘speciaal’ waren… (en daarmee bedoelen we eigenlijk ondrinkbaar

).

- je hier kunt betalen in US Dollars en in Cambodjaanse Riel (1 USD = 4.000 riel)? Je wisselgeld is meestal een combinatie van de twee. In het begin best verwarrend!

- er tot nu toe meer dan 19.000 massagraven, daterend uit de periode van de Rode Khmer, gevonden zijn in Cambodja?

- het plaatselijke bier (Angkor) echt wel lekker is? Zelfs Peggy heeft hier bier leren drinken (met als gevolg een kleine kater de volgende ochtend

).

- wanneer er ten tijde van de Rode Khmer iemand werd terechtgesteld, gelijk de hele familie mee werd vermoord om te voorkomen dat die later wraak kon nemen?

- er tot nu toe nog maar drie leiders van de Rode Khmer veroordeeld zijn (levenslang)? Anderen wachten nog op hun proces of ontspringen de dans. Pol Pot zelf heeft de rest van zijn leven doorgebracht in Thailand… op vrije voeten!! Enkel de laatste maanden voor zijn dood in 1998 werd hij onder huisarrest geplaatst. Van onrecht gesproken

!